Ekonomi ile ilgili finansal terimler, birçok insanın ilgisini çekmekte ve bir o kadar da araştırma konusu olmaktadır. Televizyonlarda, dizilerde, sinemalarda, şirketler söz konusu olduğunda sıklıkla ifade edilen terimlerden birisi olan likidite, pek çoğumuzun merak ettiği unsurlar arasında bulunmaktadır. Peki, likidite nedir diye daha önce hiç merak ettiniz mi?

Doğrusunu söylemek gerekirse, kullanım açısından değerlendirildiğinde ve söylem bakımından benzerlik taşıması neticesinde, cevabı bilmeseniz bile nakit ile alakalı olduğunu düşünmeniz normal. Ancak, likidite nakit değildir. Üstelik bireyler, şirketler ve yatırımcılar için ayrı önem taşıyan bir unsurdur. Bugün sizlere likiditenin anlamı ve ekonomide likiditenin önemi nedir, bunu anlatacağız.

Likidite Nedir?

Likidite, kelime anlamı itibari ile nakde çevrilebilen değerler demektir. Bunun yanı sıra, piyasalar için likidite terimi, nakde konu olabilecek bir varlığın ya da güvencenin, söz konusu piyasada içsel değerini ortaya koyan bir fiyat ile hızlıca satılabileceğini ya da tam tersi durumda, hızla satın alınabileceğini gösteren derecedir.

Likidite, bir güç ve bir denge konusudur. Örneğin, bir malın ya da güvencenin, belirlenen fiyattan hızlı bir şekilde satılıp, satın alınabileceğini gösteren bu derece, bir şirket, şahıs ya da firmanın, elindeki varlık dengesini bozmadan ve değiştirmeden gerçekleşebilecek satışı ya da satın almayı belirtir. Bu sayede, bir firmanın, şirketin ya da şahsın maddi satın alım gücü ya da satış sonrası dengesini korumasını ifade eder.

Likidite Neden Önemlidir?

Finansal bir ürün, menkul kıymet, döviz ya da gayrimenkuller, likidite terimi kapsamında alınabilen ve satılabilen değerlerdir. Bu ürünler kolayca nakde çevrilebildiği gibi yeterli likiditeye sahip olan bir şirket ya da şahıs, aynı şekilde nakdi likiditesi ile tüm bu kıymetlerden satın alma şansına da sahiptir.

Likit kelimesinden türetilmiş olan likidite, aslında parayı ifade eder. Zira para, likiditenin kendisini, yani, likit kavramını oluşturur. Gündelik hayatımızın ayrılmaz bir bütünü ve satın alma gücünü belirleyen para, hizmet, mal, ürün, menkul kıymet, döviz ya gayrimenkul alımı için de ana roldedir. Bu durumda, ‘’Likidite = Para’’ kavramı, birbiri ile örtüşecektir.

Likidite kendi içerisinde belli başlı unsurlara ayrılabilir. Örneğin; Konut, Tahvil, Otomobil, Döviz, Menkul Kıymet, Gayrimenkul vb. birçok likidite türü vardır. Bu türler içerisinde konut, tahvil ve otomobil, her ne kadar likidite için kilit rol oynasalar da hem alış ve satış rakamları arasında farklar oluşabilmekte hem de anında nakde çevrilme olasılıkları olmayan ürünlerdir. Anında nakde çevrilse dahi, piyasa değerinin altında satış gerçekleştirmek zorunda kalınacak olan bu kıymetler, döviz ve menkul kıymetlere göre daha farklı bir alanda değerlendirilmelidir.

Hisse senedi, şirket tahvilleri, çek, döviz gibi kavramlar, likidite bakımından en değerli varlıklar olarak değerlendirilirler. Bu sebeple, likiditenin iki önemi bulunmaktadır.

•  Anında nakde çevrilebilecek likit ürünler
•  Sonradan nakde çevrilebilecek likit ürünler

Eğer elinizde anında nakde çevrilebilecek likit ürünler mevcutsa, hem piyasada hem sermaye açısından hem de likit piyasada eliniz oldukça güçlü demektir. Bu da sizleri, anlık yatırımlar ya da ani gelişmeler karşısında hızlı pozisyon almaya ve yatırım yapmaya olanak sağlayacak seviyede tutar.

Ekonomide Likiditenin Önemi Nedir?

Ekonomide likiditenin önemi, borsa ve şirketler için ayır, bireyler için ayrı rol oynar. Özellikle de borsada likiditenin önemi, potansiyel kazanç kavramını belirleyen ana faktördür. Likiditesi güçlü olan yatırımcı, ani karar verme şansına, büyük yatırımlara ve fırsatlara yanıt verme şansını elinde bulundurur. Bir varlığa yatırım söz konusu olduğunda, değeri üzerinden anında nakde çevrilebilen likidite, yeniden yatırım yapmak için en elverişli kaynağın da kendisidir. Piyasa hareketliliğine kolay cevap verebilecek olan yatırımcı, bu sayede kendini garantiye alabilir, yatırımını artırabilir, likit varlıklarını tekrar düzenleyebilir, değiştirebilir ve kâr etme olasılığını yükseltir. Bu nedenle parasal likidite unsurları (çek, hisse senedi, döviz, emtia), otomobil ve gayrimenkul unsurlarına kıyasla, anında nakde çevrilebildikleri için avantaj sağlar.

Şirketler için likiditenin önemi söz konusu olduğunda ise bir şirketin finansal gücü, durumu, borç ödenebilirliği, alacaklar, kredi kullanım durumu ve çeşitli ölçütlerin hesaplanması, yine likiditeye bağlı olacaktır. Toplam cari varlıklarınızı, toplam borçlarınıza bölmek sureti ile bulunan ‘’Cari Oran’’ ve stoksuz da borcunu ödeyip, ödemeyeceğini anlamak için ‘’Toplam cari varlıklar + envanter / cari borç’’ formülü ile ulaşılan çabuk oran, likidite oranları içerisinde yer alır. Bu sayede ulaşılan likidite verileri, şirketin ihtiyacı olan borçlanma için kilit rol oynayacaktır. Kısacası, ekonomik bir kalkan olarak elinizde bulunması gereken likidite, şirketler, yatırımcı ve gündelik hayatını sürdüren bireyler için yatırım ve borç ödemeleri adına son derece önemlidir. Ekonomide farklı bir kavram olan Golden Cross ile ilgili yazımıza Golden Cross ne demek başlıklı makalemizden ulaşabilirsiniz.