Ülke ekonomisinde bulunan her noktayı büyük ölçüde etkileyen faiz oranı önemli bir değişkendir. Faiz oranları tüketici, işletme ve ekonomiyi ayrı ayrı olarak değil bir bütün olarak farklı açılardan etkiliyor. Tüketiciler eğer yeni yatırım kararları aldıysa faiz oranlarının artması durumunda yatırımlarını gerçekleştirirken bu durumun farkına vardığı gibi işletmeler ise sahip olduğu envanteri finansman bakımından daha dolgun hale getirme kararları aldığında farkına varır. Aynı zamanda işletmeler yatırımlarını güçlendirmek adına yeni yatırımlar yapma kararı aldığında faiz oranlarından büyük ölçüde etkilenirler. Tam olarak bu noktada dikkat etmemiz ve öğrenmemiz gereken şey faiz oranlarının ekonominin üzerinde bıraktığı etkiler oluyor. Bu yazımızda bu konuya detaylıca değinerek gerekli bilgileri sizlere vereceğiz.

Faiz Oranlarını Ne Belirler?

Faiz oranları tamamen para arzı ve para talebinden etkilenmektedir. Ülke içerisinde faaliyet gösteren bankaların paraya ihtiyaç duyması durumunda ödemekle hükümlü olduğu oranlara ufak dokunuşlar yapan Merkez Bankası’nın yaptığı politikalar etkili oluyor. Para rezervleri olması gerekenden daha aşağıya yani beklenen seviyenin daha altına düşen bankaların borçlanması neredeyse kaçınılmaz bir gerçek olarak karşımıza çıkıyor. Bankalar borçlarını sadece ve sadece Merkez Bankası’ndan alır ve bu borçlar belirli oranlarda faizlendirilir.  Tabi bu faizlerde bankalar tarafından doğrudan müşteriye yansıtılır. Faiz oranlarındaki artış veya azalış ekonominin tamamında hemen etki göstermiyor olsa da etkisini göstermesi yaklaşık olarak 2 yıla kadar sürmektedir.

Faiz Oranlarının Yükselmesi Nedir?

Bankaların müşterilerine yansıttığı yüksek faiz oranları borçlanmaların getirdiği maliyetlerin artmasına sebep olur. Böyle bir durum ortaya çıktığında ise halkın borçlanma isteği azalır. Faiz oranlarının yükselmeside alınan kredilerin miktarını etkiler. Bu duruma örnek vermek gerekirse; ev alma düşüncesi olan bir ailenin evi satın almak için kredi çekmesi yüksek faiz oranlarında neredeyse imkansızdır. Bunun sebebi ise borçlanma maliyetinin yüksek olması ve müşterinin buna yanaşmak istememesidir.

Faiz oranlarının yükselmesi durumunda tasarruflar yüksek miktarlarda getiriler sağladığı için faiz artışında tasarruf oranlarının artması gözlemlenir. Elinde küçük birikimli olan insanlar faiz oranları yüksek olduğu için parayı banka hesabında tutarak herhangi bir emek sarfetmeden bu paranın katlanmasını bekleyebilirler. Aynı vatandaşlarda olduğu gibi işletmelerde faiz oranlarının yüksek olması durumunda borçlanmayı yanlış bir karar olarak görecektir. Eğer borçları varsa yaptığı yatırımlardan tasarruf etme yoluna yönelebilir. Bu durum ise ticaret konusunda gerçekleşecek durumlara zarar vererek üretimi ve istihdamı azaltabilir. Bu durumda doğrudan ülke ekonomisine etki ederek ekonominin durgunluğa sürüklenmesine sebep olabilir.

Faiz Oranlarının Düşmesi Nedir?

Faiz oranlarının düşüşe geçmesi halkın tasarrufa olan güveninin zedelenmesine ve bunun akabinde borçlanmanın artmasına sebep olmaktadır. Faiz oranları düşük olduğu için dolayısıyla borçlanma insanlara daha mantıklı gelecektir. Halkın ve küçük işletmelerin artış göstermesi durumunda ulusal ekonomi genelinde düşük faiz oranları baş gösterir. Bu oranlar çekilen kredinin aylık ödemesinin daha düşük olmasına sebep olur. Tam olarak bu durum ise ekonomik büyümeyi tetikleyerek konut sektörüne yapılacak yatırımların artmasına sebep olur.